Diastema jest to szpara między dwoma sąsiednimi zębami w tym samym łuku. Chociaż większość osó postrzega diastemy jako nieatrakcyjne, to ich znacznenie estetyczne osraz częstość wstępowania są zróżniocowne kulturowo i rasowo. Podczas badania Pacjenta należy starać się zdiagnozować czynniki odpowiedzialne za powstanie diastemy, ponieważ warunkuje to osiągnięcie lepszego wyniku leczenia. Wśród przyczyn diastemy wymienia się następujące:
1. Jest to normalny stan u dzieci w wieku rozwojowym przed wyrżnięciem się kłów.
2. Rozbieżności w rozmiarach zębów spowodowane hipodoncją.
3. Nadmierny nagryz pionowy, który zwiększa szpa- rowatość łuku górnego i jeśli jest rozległy:
a. może spowodować nadmierny pionowy nagryz z nieprawidłową wysokością zwarcia lub bez niej,
b. kluczowym wskaźnikiem pionowego ustawienia siekaczy jest stopień uwidocznienia siekaczy po niżej wargi górnej pozostającej w spoczynku; na ogół jest to rząd 2-3 mm,
c. leczenie może obejmować intruzję zębów szczę ki,
d. ponadto, jeśli występuje nadmierny wzrost pio nowy wyrostka zębodołowego siekaczy żuchwy, tak jak w II klasie, wskazane jest przeprowa dzenie oceny ortodontycznej i wdrożenie lecze nia.
4. Brak prawidłowej wysokości zwarcia z powodu skróconego dolnego odcinka twarzy.
5. Szerokie szpary spowodowane rozbieżnością między rozmiarem łuku zębowego a wielkością zębów.
6. Wargowo-językowy lub mezjalno-dystalny kierunek angulacji przednich zębów.
7. Pociąganie wędzidełka – jako przyczyna diastemy wydaje się kontrowersyjne i uznawane jest przez niektórych za wynik diastemy, a nie jej przyczynę.
8. Zmiany patologiczne, takie jak torbiele czy akro- megalia.
9. Migracja zębów na skutek braków zębowych, wro dzonych lub poekstrakcyjnych.
10. Nawyki, na przykład ssanie kciuka oraz ułożenie języka w spoczynku w sposób, który powoduje jego napieranie na zęby.
11. Choroby przyzębia prowadzące do utraty podparcia i pochylania się zębów.
Etiologia diastemy zasadniczo wpływa na planowanie leczenia i musi być uwzględniona przy podejmowaniu de cyzji terapeutycznych. W przypadku niewielkich diastem można rozważać następujące sposoby postępowania:
1. Zamknięcie szpary przez nałożenie materiału kom pozytowego po stronie proksymalnej.
2. Zamknięcie szpary lub redystrybucja przestrzeni za pomocą metody Invisalign lub konwencjonalnego le czenia ortodontycznego.
3. Zamknięcie szpary za pomocą licówek z żywicy kom pozytowej.
4. Zamknięcie szpary za pomocą licówek porcelano wych.
5. Zamknięcie szpary metodą kombinowaną; ortodon tyczną i z użyciem żywic kompozytowych.
W przypadkach większych diastem w planie leczenia na leży rozważyć licówki ceramiczne lub korony w połączeniu z konturowaniem dziąsła. Trudność w leczeniu większych diastem polega na tym, że z reguły brakuje brodawki międzyzębowej, co wymusza bardzo staranne zaprojektowanie okolicy wyłaniania wszystkich uzupełnień po stronie mezjalnej i dystalnej.